Làm thế nào để phát triển khả năng tự học hiệu quả trong thời đại công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, tạo ra sự xuất hiện của nhiều ngành nghề mới, đồng thời cũng làm biến mất nhiều ngành nghề cũ?
Theo nghiên cứu của Diễn đàn kinh tế thế giới – WEF, thì các job skills (kỹ năng cần cho công việc) cứ tầm 5 năm sẽ giảm ½ giá trị, điều này đồng nghĩa với việc là các bạn sẽ k còn những thứ gọi là Kỹ năng trọn đời, công việc trọn đời nữa. Nếu không liên tục tự học hỏi và phát triển thì bạn sẽ nhanh chóng bị bỏ lại bởi thời đại
Bản thân Hưng cũng thấy khả năng tự học thực sự giá trị, từ khi ra trường tới giờ, việc chủ động tìm hiểu và học hỏi giúp Hưng chủ động trong công việc và đạt được một số thành tựu đáng kể (anh sẽ share chi tiết ở bài viết khác). Nên Hưng thực sự tin vào việc kỹ năng tự học sẽ là lợi thế cạnh tranh tốt nhất của mình trên con đường sự nghiệp.
Xem thêm: Viết CV năm 2021: Những sai lầm nên tránh
VẬY LÀM SAO ĐỂ TỰ HỌC MỘT CÁCH HIỆU QUẢ?
Nguyên tắc 1: Nắm chắc cơ bản – Building a tree of knowledge
Chúng ta thường rất vội vàng, và lúc nào cũng trong tâm thế tôi muốn chạy thật nhanh, nhưng bản thân mình còn chưa biết cách bò như nào cho đúng cách
Và điều này khiến chúng ta vi phạm nguyên tắc đầu tiên của việc tự học – Nắm chắc cơ bản
“Mọi kỹ năng, môn học,… đều được cấu trúc một cách rất logic: Nguyên lý (Principles) – Cơ bản (Basic) – Nâng Cao (Advanced). Nói một cách dễ hình dung thì các bạn hãy nghĩ nó như một cái cây kiến thức (a tree of knowledge) và nó bao gồm rễ cây, thân cây, cành và lá. “
Điều này nghĩa là nếu muốn hiểu toàn bộ 1 cái cây, cần phải hiểu từ rễ trước rồi đến thân cây, cành và lá. Hiểu về chức năng của rễ là gì, đóng vai trò gì trong việc tạo ra sự sống hay tổng thể hình dạng của cây, rồi rễ kết nối với thân và lá như thế nào, chức năng của thân và lá ra sao?
Việc hiểu kiến thức theo rễ và theo nhánh như vậy được gọi là ngoại vi (periphery) vs trung tâm (central)
Tức là khi tiếp cận 1 kiến thức mới nào đó, thay vì chúng ta cố gắng đi tìm hiểu lá trước (ngoại vi) thì hãy đi tìm hiểu rễ trước và nắm được cốt lõi của vấn đề (trung tâm)
Nhưng thường chúng ta hay làm ngược lại
VD: Khi làm Marketing chẳng hạn, anh rất hay gặp các câu hỏi của các bạn kiểu như này “Anh có template kế hoạch Marketing nào không?” “Anh có template budget marketing nào không? Hay “anh có mẫu làm nghiên cứu thị trường không?”,… cho em xin với.
Tức là các bạn đang cố gắng đi hỏi 1 công cụ, 1 thành quả (chiếc lá – phần ngoại vi) thay vì đi tìm hiểu về rễ (phần trung tâm). Thay vì đặt câu hỏi ngược lại là bản chất của việc làm MKT là gì, từ đó ra được những mục tiêu cần phải đạt đi từ bản chất MKT, sau đó chiết xuất ra các chỉ số cần thiết để có thể đạt được mục tiêu rồi đưa nó lên kế hoạch và đi kèm với các hành động để đạt được kế hoạch đấy.
-> Cái này gọi là hướng tập cận toolset (ngoại vi) thay vì hướng tiếp cận đi vào mindset (trung tâm) là “tại sao plan/tool đó lại được sinh ra với 10 cột nội dung như thế này? Tại sao không phải là 10 cột nội dung khác? Tại sao không phải là 20 cột nội dung? Logic nào để ra được 10 nội dung này?” – Chúng ta thường hiếm khi đặt câu hỏi như vậy để hiểu gốc rễ vấn đề, chúng ta chỉ đơn thuần mong muốn được hưởng thụ 1 template nào đó và cứ thế mà fill nội dung vào thôi
Việc không nắm bắt được cơ bản sẽ khiến các bạn không có tư duy nền tảng tốt về kỹ năng hay chuyên môn nào đó, nó sẽ khiến các bạn chỉ nắm bắt được chiếc lá (ngoại vi – thứ thay đổi liên tục và đa hình thù) thay vì cái rễ (trung tâm – thứ chỉ có 1 và là nguồn gốc để sinh ra lá).Nói có vẻ hơi khó hiểu nhưng hãy nhớ nguyên tắc 1 “Hiểu rõ cơ bản và gốc rễ trung tâm (central), rồi hãy chuyển qua tìm hiểu về mấy thứ râu ria ngoại vi (periphery)”
Nếu bạn vẫn đang loay hoay trên con đường tìm việc hay tìm kiếm định hướng cho bản thân mình, hãy thử tham khảo ở nội dung này của CareerPrep nhé!
Về tác giả bài viết
Hưng Lưu, một Marketers đã có gần 8 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục, khởi nghiệp,… Hiện tại anh đang là giám đốc Marketing tại BHL Education – một trong những tập đoàn đầu tư giáo tư lớn nhất tại Việt Nam.
Anh là admin tại cộng đồng Insights & Advancements – Tâm sự chuyện “Nghề”
Đọc thêm về kinh nghiệm làm việc của tác giả tại đây